चक्रधर आणि तुकाराम या दोन श्रेष्ठ माणसांनी ‘कवीचं काम काय असतं?’ हे आपल्याला खूप स्पष्टरूपात सांगितलं आहे...

‘लीळाचरित्र’ या १२व्या शतकातील ग्रंथात चक्रधर स्वामींची एक लीळा आहे. त्यात ते म्हणतात- ‘तुम्ही महात्मे की गाः | तुम्ही चतुर्विधा भूतग्रामा आभय देयावे कीं’. अर्थात, तुम्ही विद्वान लोक आहात. यामुळे चारी दिशांच्या जीवसृष्टीला, गावांना अभय देण्याचं काम तुमचं आहे. दुसरीकडे संत तुकाराम म्हणतात - ‘उजळाया आलो वाटा । खरा खोटा निवाडा ।।’ अर्थात, सत्य-असत्याला ओळखून वाटांना प्रकाशमान करण्यासाठी आम्ही आलो आहोत.......

एका शिक्षकाची तळमळ, तगमग आणि तडफड आजच्या शिक्षक दिनानिमित्त...

आज ५ सप्टेंबर, शिक्षक दिन. आजच्या शिक्षकांबद्दल, शिक्षणपद्धतीबद्दल बरंच काही उलटसुलट बोललं जातं. त्यातही ‘पूर्वीसारखे तळमळीचे, सचोटीचे शिक्षक आता राहिले नाहीत’ असे उमाळे-उसासेही मोठ्या प्रमाणावर टाकले जातात. मात्र तालुका, जिल्हा आणि गावपातळीवर आजही अनेक शिक्षक तळमळीने, सचोटीने आपले काम करत असतात. पैठण येथील अशाच एका शिक्षकाची तळमळ, तगमग आणि तडफड आजच्या शिक्षक दिनानिमित्त.......

लिहिणं ही भूमिगत राहून करावयाची राजकीय कृती आहे!

माझ्या मते लिहिणं ही एक भूमिगत राहून करावयाची राजकीय कृती आहे. शिवाय ती एक जोखीमही आहे. चांगलं लिहिणाऱ्याला सगळ्यात मोठा धोका हा ‘करिअरिस्ट’ होण्याचा असतो. यापासून आपण स्वत:ला वाचवलं पाहिजे. प्रत्येक कवी-लेखकाची कलाकृती ही त्याच्या स्वत:च्या मान्यतांचा, त्याच्यावर असणाऱ्या विचारधारांचा प्रभाव घेऊन येत असते. तो त्याच्या जगण्याला सर्वाधिक समांतर असणारी वैचारिक भूमिका स्वीकारत असतो........

© 2025 अक्षरनामा. All rights reserved Developed by Exobytes Solutions LLP.